Mã ngành nghề kinh doanh cho quán cafe và dịch vụ đồ uống là nội dung mà bất kỳ cá nhân, tổ chức nào muốn mở quán cafe đều phải nắm rõ. Khi chuẩn bị hồ sơ đăng ký kinh doanh, việc lựa chọn và ghi đúng mã ngành quyết định hồ sơ của bạn có được cơ quan đăng ký chấp thuận hay phải sửa đổi, bổ sung nhiều lần. Không ít chủ quán cafe chỉ tập trung vào mặt bằng, menu, concept mà bỏ qua yếu tố mã ngành, dẫn đến vướng mắc khi bổ sung ngành nghề hoặc mở rộng quy mô. Hiểu đúng mã ngành còn giúp bạn dễ dàng điều chỉnh ngành nghề khi quán chuyển từ mô hình nhỏ lẻ sang chuỗi hoặc kết hợp thêm dịch vụ ăn uống khác. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết từng nhóm mã ngành cho quán cafe, cách chọn và ghi mã ngành chuẩn theo quy định.
Tổng quan về mã ngành kinh doanh cho quán cafe và dịch vụ đồ uống
Khi nói đến mở quán cafe, mọi người thường nghĩ ngay tới mặt bằng, concept, menu, máy pha… mà ít ai để ý rằng “trong giấy phép” quán mình đang mang mã ngành kinh doanh gì. Thực tế, với cả hộ kinh doanh lẫn công ty, việc chọn đúng mã ngành kinh doanh cho quán cafe và dịch vụ đồ uống là bước pháp lý rất quan trọng, ảnh hưởng tới đăng ký kinh doanh, xin giấy phép con, và cả quá trình làm việc với thuế, ngân hàng, đối tác sau này.
Mã ngành kinh doanh là cách Nhà nước “gắn nhãn” cho hoạt động của cơ sở: bạn đang kinh doanh dịch vụ đồ uống, nhà hàng, ăn uống lưu động, hay lĩnh vực khác. Với quán cafe, nhóm mã ngành phổ biến thuộc lĩnh vực dịch vụ ăn uống, trong đó có các mã liên quan đến dịch vụ phục vụ đồ uống, nhà hàng, quán ăn. Nếu đăng ký sai mã ngành (ví dụ: chỉ để bán lẻ hàng hóa, không ghi dịch vụ đồ uống), sau này khi xin Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, giấy phép PCCC hoặc ký hợp đồng cung cấp dịch vụ với đối tác, bạn rất dễ bị vướng.
Đối với hộ kinh doanh quán cafe, trên Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh không luôn thể hiện “mã số VSIC” chi tiết, nhưng nội dung ngành nghề vẫn phải ghi đúng bản chất: dịch vụ đồ uống, quán cafe, giải khát. Còn với công ty kinh doanh cafe, mã ngành sẽ được ghi rõ trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (VSIC). Trên cơ sở mã ngành này, doanh nghiệp mới đăng ký được các ngành chi tiết hơn, mở rộng dịch vụ, chi nhánh, cửa hàng.
Nói cách khác, mã ngành kinh doanh cho quán cafe và dịch vụ đồ uống không phải là chi tiết “trang trí” trên giấy phép, mà là “chìa khóa” để doanh nghiệp/hộ kinh doanh khớp được với hệ thống pháp luật hiện hành. Chọn đúng ngay từ đầu sẽ giúp bạn mở rộng hoạt động thuận lợi, xin giấy phép con nhanh hơn và giảm rủi ro bị yêu cầu điều chỉnh, bổ sung ngành nghề trong tương lai.
Mã ngành kinh doanh là gì? Vai trò khi mở quán cafe
Mã ngành kinh doanh là tập hợp các ký hiệu số (thường từ 2–5 chữ số) dùng để phân loại các loại hình hoạt động kinh tế theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (VSIC). Mỗi mã ngành tương ứng với một nhóm hoạt động cụ thể: sản xuất, xây dựng, thương mại, dịch vụ ăn uống, dịch vụ phục vụ đồ uống… Khi đăng ký hộ kinh doanh hoặc đăng ký doanh nghiệp, cơ quan nhà nước sẽ căn cứ vào tên ngành nghề bạn kê khai và mã ngành tương ứng để ghi nhận chính thức trên giấy phép.
Với quán cafe, vai trò của mã ngành thể hiện ở 3 điểm:
- Xác định chính xác lĩnh vực hoạt động: Nhà nước biết bạn đang kinh doanh dịch vụ đồ uống/quán cafe, từ đó áp dụng các điều kiện về ATTP, PCCC, thuế… phù hợp.
- Làm cơ sở xin giấy phép con: Nhiều loại giấy phép (An toàn thực phẩm, PCCC…) yêu cầu ngành nghề đăng ký phải phù hợp với lĩnh vực đồ uống, dịch vụ ăn uống.
- Thuận tiện khi mở rộng hoạt động: Nếu mã ngành đúng và đủ, sau này bạn có thể mở thêm chi nhánh, bổ sung dịch vụ liên quan mà không phải thay đổi giấy phép quá nhiều.
Vì vậy, khi mở quán cafe, đừng chỉ nghĩ “quán cafe là ai cũng biết”, mà hãy đảm bảo rằng trên giấy tờ, quán của bạn mang đúng mã ngành kinh doanh dịch vụ đồ uống theo quy định.
Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (VSIC) áp dụng cho lĩnh vực đồ uống
Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (VSIC) là “bộ khung” dùng để phân loại toàn bộ hoạt động kinh tế trong nước. Trong đó, khu vực dịch vụ ăn uống và đồ uống được xếp vào ngành cấp 1 “D – Công nghiệp chế biến, chế tạo” và đặc biệt là nhóm “I – Dịch vụ lưu trú và ăn uống”, với mã ngành cấp 2 là 56 – Dịch vụ ăn uống. Bên dưới mã 56 là các mã ngành chi tiết hơn, ví dụ: dịch vụ nhà hàng, dịch vụ ăn uống theo hợp đồng, dịch vụ phục vụ đồ uống…
Đối với lĩnh vực quán cafe và dịch vụ đồ uống, mã ngành thường được sử dụng là nhóm liên quan đến dịch vụ phục vụ đồ uống, quán bar, quán giải khát. Các doanh nghiệp khi đăng ký thành lập công ty quán cafe sẽ lựa chọn mã ngành cấp 4/cấp 5 phù hợp để thể hiện rõ mình kinh doanh dịch vụ đồ uống, phục vụ tại chỗ hoặc mang đi.
Ưu điểm của việc tuân theo hệ thống VSIC là: dù bạn mở quán cafe ở bất kỳ tỉnh/thành nào, cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan thuế, thống kê… đều hiểu cùng một cách về ngành nghề bạn đăng ký, từ đó áp dụng chính sách, biểu thuế, điều kiện kinh doanh thống nhất. Với hộ kinh doanh, dù không luôn ghi mã số VSIC chi tiết, nhưng khi soạn hồ sơ, bạn vẫn nên mô tả ngành nghề theo đúng cụm từ trong hệ thống ngành kinh tế để tránh bị yêu cầu sửa lại nội dung hoặc hiểu nhầm sang lĩnh vực khác.
Cơ sở pháp lý về mã ngành quán cafe, dịch vụ đồ uống
Khi chuẩn bị hồ sơ đăng ký kinh doanh quán cafe, một trong những nội dung bắt buộc phải xác định rõ là mã ngành kinh doanh dịch vụ đồ uống. Việc ghi đúng, đủ và phù hợp với hệ thống mã ngành không chỉ là yêu cầu kỹ thuật khi nộp hồ sơ, mà còn là căn cứ để cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan thuế, thống kê quản lý hoạt động của quán. Với doanh nghiệp, mã ngành được ghi theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam ban hành kèm Quyết định 27/2018/QĐ-TTg, còn với hộ kinh doanh, tuy không bắt buộc ghi “mã số” cụ thể trên Giấy chứng nhận, nhưng phần ngành nghề kinh doanh vẫn phải mô tả đúng bản chất là “dịch vụ đồ uống, quán cafe”.
Về mặt pháp lý, mã ngành quán cafe, dịch vụ đồ uống chịu tác động đồng thời của: (1) Quyết định 27/2018/QĐ-TTg quy định hệ thống ngành kinh tế, trong đó nhóm dịch vụ đồ uống được xếp cùng khối dịch vụ ăn uống; (2) các quy định của Luật Doanh nghiệp về ngành, nghề kinh doanh và việc đăng ký mã ngành trong hồ sơ doanh nghiệp; và (3) Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, hướng dẫn chi tiết cách ghi ngành nghề theo hệ thống mã ngành. Đối với hộ kinh doanh, nội dung về ngành nghề được điều chỉnh qua quy định về đăng ký hộ kinh doanh, nhưng thực tế cơ quan cấp huyện vẫn căn cứ trên hệ thống mã ngành để phân loại.
Vì vậy, khi soạn hồ sơ thành lập quán cafe, dù là doanh nghiệp hay hộ kinh doanh, bạn nên hiểu rõ cơ sở pháp lý về mã ngành, để lựa chọn cách ghi ngành nghề cho thống nhất, tránh trường hợp ghi quá chung chung hoặc sai bản chất, gây khó khăn khi xin các giấy phép con như an toàn thực phẩm, PCCC, môi trường.
Quyết định 27/2018/QĐ-TTg và các văn bản hướng dẫn liên quan
Quyết định 27/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam là căn cứ nền tảng để xác định mã ngành dịch vụ đồ uống, quán cafe. Trong hệ thống này, nhóm ngành dịch vụ ăn uống được chia thành các mã ngành cấp 2, cấp 3, cấp 4; trong đó có mã ngành dịch vụ phục vụ đồ uống (thường được sử dụng khi đăng ký ngành nghề cho quán cafe, quán trà, quán bar không lưu trú…). Đây là “bộ khung” để cơ quan đăng ký kinh doanh kiểm tra xem ngành nghề bạn kê khai trong hồ sơ có phù hợp hay không.
Khi doanh nghiệp đăng ký thành lập, phần mã ngành cấp 4 sẽ được tra cứu theo Phụ lục Hệ thống ngành kinh tế ban hành kèm Quyết định 27/2018/QĐ-TTg. Trên thực tế, nhiều Phòng Đăng ký kinh doanh tại các tỉnh/thành còn ban hành danh mục hướng dẫn mã ngành phổ biến, trong đó có sẵn gợi ý về mã ngành dịch vụ ăn uống, dịch vụ đồ uống để doanh nghiệp lựa chọn.
Ngoài Quyết định 27, một số văn bản hướng dẫn liên quan đến đăng ký, chuyển đổi, bổ sung ngành nghề cũng thường nhắc lại nguyên tắc: doanh nghiệp được tự do kinh doanh ngành, nghề mà luật không cấm, nhưng khi ghi ngành nghề trong hồ sơ đăng ký thì phải tham chiếu Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam để đảm bảo thống nhất.
Yêu cầu về ngành nghề trong Luật Doanh nghiệp và Nghị định 01/2021/NĐ-CP
Luật Doanh nghiệp quy định doanh nghiệp có quyền tự chủ lựa chọn ngành, nghề kinh doanh, trừ những ngành, nghề cấm hoặc có điều kiện. Tuy nhiên, khi đăng ký thành lập công ty kinh doanh quán cafe, doanh nghiệp phải kê khai ngành, nghề kinh doanh trong hồ sơ, và cơ quan đăng ký doanh nghiệp sẽ ghi nhận ngành nghề đó trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp hướng dẫn cụ thể: ngành, nghề kinh doanh phải được ghi theo tên ngành trong Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam; trường hợp mô tả chi tiết hơn thì vẫn phải bảo đảm ngành đó thuộc một mã ngành cụ thể trong hệ thống. Do đó, khi đăng ký công ty kinh doanh quán cafe, thông thường doanh nghiệp sẽ lựa chọn mã ngành tương ứng với dịch vụ phục vụ đồ uống, sau đó trong hồ sơ nội bộ hoặc trên website, biển hiệu, mới thể hiện cụ thể thương hiệu, loại hình quán.
Khác biệt khi ghi mã ngành của doanh nghiệp và hộ kinh doanh quán cafe
Sự khác biệt lớn nhất là: doanh nghiệp phải ghi mã ngành cụ thể theo Hệ thống ngành kinh tế, được thể hiện trong hồ sơ và dữ liệu điện tử; còn hộ kinh doanh quán cafe thường chỉ ghi tên ngành nghề mô tả (ví dụ: “dịch vụ đồ uống – quán cafe”) trên Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, không thể hiện trực tiếp “mã số”.
Tuy nhiên, về bản chất, khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện vẫn phân loại ngành nghề của hộ kinh doanh dựa trên hệ thống mã ngành, để phục vụ quản lý thuế, thống kê. Vì vậy, dù là hộ hay doanh nghiệp, bạn vẫn nên tham khảo đúng mã ngành dịch vụ đồ uống/quán cafe khi soạn hồ sơ, để tránh ghi ngành nghề quá chung chung hoặc sai bản chất, gây khó khăn khi xin thêm giấy phép con sau này.
Các mã ngành nghề cụ thể dành cho quán cafe và dịch vụ đồ uống
Khi đăng ký hộ kinh doanh hoặc thành lập công ty quán cafe, việc lựa chọn đúng mã ngành nghề kinh doanh là bước rất quan trọng nhưng nhiều chủ quán lại làm qua loa. Chọn đúng mã ngành giúp cơ quan đăng ký kinh doanh dễ dàng phê duyệt hồ sơ, đồng thời giúp bạn thuận lợi hơn khi xin giấy phép an toàn thực phẩm, làm việc với cơ quan thuế, ký hợp đồng với đối tác. Đặc biệt, với các mô hình quán cafe hiện đại tại TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng hay các tỉnh đang phát triển như Hà Nam, Bắc Ninh, Bình Dương…, quán không chỉ bán đồ uống tại chỗ mà còn bán mang đi, bán online, bán cà phê rang xay, bánh ngọt… nên việc xác định đúng và đủ mã ngành lại càng cần thiết.
Dưới đây là những nhóm mã ngành quan trọng mà chủ quán cafe cần cân nhắc khi lập hồ sơ: mã ngành chính cho quán cafe, mã ngành cho nhà hàng – ăn uống, các mã ngành bán buôn/bán lẻ bổ trợ và trường hợp kinh doanh online qua app, qua mạng.
Mã ngành 5630 – Dịch vụ phục vụ đồ uống (mã ngành chính cho quán cafe)
Mã ngành 5630 – Dịch vụ phục vụ đồ uống là mã ngành “trụ cột” cho hầu hết các quán cafe, quán trà, quán giải khát. Nội dung của mã ngành này bao gồm hoạt động chế biến, pha chế và phục vụ đồ uống cho khách dùng tại chỗ hoặc mua mang đi. Đó có thể là cafe phin, cafe máy, trà, sinh tố, nước ép, nước ngọt, đồ uống không cồn và một số món ăn nhẹ, bánh ngọt đi kèm nhưng không mang tính chất bữa ăn chính.
Vì vậy, nếu bạn mở quán ở Hà Nam, Hà Nội hay TP.HCM theo mô hình quán cafe truyền thống – khách đến ngồi trò chuyện, làm việc, học bài, chụp hình – thì mã ngành 5630 gần như là mã ngành bắt buộc phải có. Khi ghi trong hồ sơ, bạn nên mô tả chi tiết dạng:
“Mã ngành 5630 – Dịch vụ phục vụ đồ uống; chi tiết: quán cafe, quán giải khát, phục vụ đồ uống tại chỗ và mang đi, không kinh doanh vũ trường, karaoke”.
Cách mô tả như vậy vừa thể hiện rõ đặc thù quán cafe, lại vừa loại trừ những hoạt động kinh doanh có điều kiện đặc biệt (như vũ trường, karaoke, bar có nhạc mạnh…) để tránh bị yêu cầu bổ sung thêm giấy phép phức tạp.
Ví dụ:
- Quán cafe nhỏ tại trung tâm TP. Phủ Lý, Hà Nam phục vụ chủ yếu cafe, nước ép, trà sữa, có vài loại bánh ngọt → đăng ký hộ kinh doanh với mã ngành 5630 là phù hợp.
- Quán trà chanh vỉa hè, sinh tố, nước mía… nếu đăng ký hộ kinh doanh cũng có thể áp mã 5630 (chi tiết: quán giải khát, phục vụ đồ uống).
Mã ngành 5610 – Nhà hàng và các dịch vụ ăn uống phục vụ lưu động
Mã ngành 5610 – Nhà hàng và các dịch vụ ăn uống phục vụ lưu động được áp dụng khi cơ sở không chỉ phục vụ đồ uống mà còn cung cấp đồ ăn no, bữa ăn chính hoặc dịch vụ ăn uống tại nhiều địa điểm khác nhau. Với quán cafe, bạn nên cân nhắc đăng ký thêm mã này nếu:
- Quán cafe có thực đơn đồ ăn khá phong phú: cơm trưa văn phòng, mì Ý, burger, salad, bún, phở, món ăn no dùng như bữa chính.
- Mô hình quán cafe dạng cafe – bistro, cafe – brunch với món ăn sáng, brunch, set lunch.
- Có triển khai xe lưu động phục vụ cafe và đồ ăn nhanh tại sự kiện, hội chợ, đường phố.
Ví dụ:
- Một quán “Cafe & Brunch” tại quận trung tâm Hà Nội phục vụ cafe, nước ép, đồng thời có menu trứng, bánh mặn, salad, mì Ý… → nên đăng ký kết hợp mã ngành 5630 (đồ uống) và 5610 (nhà hàng).
- Xe truck cafe – đồ ăn nhanh chạy ở các khu công nghiệp Hà Nam → có thể mô tả chi tiết: “Dịch vụ ăn uống phục vụ lưu động: xe bán cafe, đồ ăn nhanh”.
Việc dùng đồng thời mã 5630 và 5610 giúp hồ sơ thể hiện đầy đủ phạm vi kinh doanh, hạn chế việc sau này bị đánh giá là “hoạt động vượt quá phạm vi ngành nghề đã đăng ký”.
Các mã ngành bổ trợ: bán buôn, bán lẻ đồ uống, đồ ăn kèm, bánh ngọt
Nhiều quán cafe hiện nay không chỉ phục vụ tại chỗ mà còn kết hợp bán buôn, bán lẻ sản phẩm đóng gói như cà phê rang xay, cà phê túi lọc, trà khô, bánh quy, bánh ngọt đóng hộp, nước ép đóng chai. Khi đó, chỉ đăng ký mã ngành 5630 là chưa đủ để phản ánh đúng hoạt động kinh doanh. Chủ quán cần cân nhắc thêm các mã ngành bổ trợ như:
- Mã ngành bán buôn đồ uống: phù hợp nếu bạn có kho hàng phân phối cafe gói, nước giải khát, nước đóng chai cho đại lý, quán nhỏ khác.
- Mã ngành bán lẻ thực phẩm, đồ uống trong cửa hàng chuyên doanh: dành cho trường hợp quán mở thêm góc cửa hàng bán lẻ trong quán – nơi trưng bày và bán lẻ cà phê rang xay, trà, bánh ngọt đóng gói, snack, thực phẩm khô mang về.
Ví dụ:
- Quán cafe tại Hà Nam vừa bán cafe pha tại chỗ, vừa bán lẻ cafe rang xay, cafe hòa tan, trà gói, bánh cookies đóng hộp cho khách mang về → ngoài mã 5630, bạn nên bổ sung thêm mã ngành bán lẻ thực phẩm/đồ uống.
- Một cơ sở có tầng trệt là quán cafe, tầng trên là kho phân phối nước giải khát, cafe lon cho các cửa hàng tạp hóa → phù hợp với tổ hợp mã ngành dịch vụ phục vụ đồ uống + mã ngành bán buôn đồ uống.
Đăng ký đầy đủ các mã ngành bổ trợ này giúp tách bạch hoạt động dịch vụ ăn uống với hoạt động thương mại hàng hóa, thuận lợi khi làm việc với cơ quan thuế, kế toán và khi muốn mở rộng thêm kênh phân phối sau này.
Trường hợp kinh doanh online, giao đồ uống qua app – có cần thêm mã ngành?
Hiện nay, rất nhiều quán cafe không chỉ bán trực tiếp tại quán mà còn bán online và giao hàng qua app như các ứng dụng đặt đồ ăn, mạng xã hội, website, nền tảng thương mại điện tử. Trong trường hợp bạn có bán lẻ cà phê, đồ uống, bánh ngọt đóng gói qua mạng, nên cân nhắc đăng ký thêm mã ngành liên quan đến bán lẻ theo yêu cầu đặt hàng qua internet/điện thoại.
Việc bổ sung mã ngành này giúp hợp thức hóa hoạt động bán hàng online lâu dài, đặc biệt với những quán định hướng xây dựng thương hiệu cafe riêng, ship hàng đi các tỉnh, hoặc kết hợp mở gian hàng trên các nền tảng thương mại điện tử. Quan trọng là bạn không cần sửa mô hình quán, chỉ cần ghi thêm ngành nghề trong hồ sơ đăng ký hoặc thay đổi đăng ký kinh doanh khi mở rộng.
Cách lựa chọn mã ngành phù hợp với mô hình quán cafe thực tế
Khi đăng ký kinh doanh quán cafe dưới hình thức hộ kinh doanh hoặc công ty, một trong những bước quan trọng là lựa chọn mã ngành kinh tế phù hợp. Nhiều chủ quán chỉ ghi chung chung “dịch vụ đồ uống” mà không tính đến mô hình thực tế: có bán đồ ăn không, có phục vụ tại chỗ hay chỉ bán mang đi, có phát triển thành chuỗi hay kết hợp trà sữa – nước ép – sinh tố… Việc lựa chọn mã ngành đúng ngay từ đầu giúp hồ sơ đăng ký trơn tru, thuận tiện khi xin các giấy phép con (an toàn thực phẩm, PCCC), đồng thời hạn chế việc phải làm thủ tục bổ sung, thay đổi ngành nghề sau này.
Trong thực tế, phần lớn quán cafe sẽ liên quan đến nhóm mã ngành dịch vụ đồ uống, nhà hàng và một số mã ngành bán lẻ thực phẩm. Tuy nhiên, không phải mô hình nào cũng cần đăng ký tất cả; nếu đăng ký quá ít, bạn dễ bị “thiếu phạm vi kinh doanh” so với hoạt động thực tế; ngược lại, nếu đăng ký tràn lan nhưng không hiểu rõ, có thể làm hồ sơ trở nên rối rắm, khó quản trị. Do đó, cách tốt nhất là phân loại mô hình quán: cafe truyền thống/sân vườn/take away; cafe kết hợp đồ ăn nhanh, đồ ăn vặt, bánh ngọt; mô hình đa dạng đồ uống như cafe – trà sữa – nước ép – sinh tố; và mô hình chuỗi, nhượng quyền.
Ở mỗi mô hình, bạn cần xác định: quán chỉ bán đồ uống hay có phục vụ món ăn; khách chủ yếu uống tại chỗ hay mang đi; có bán kèm bánh đóng gói, snack, sản phẩm đóng chai/bột về nhà không; có kế hoạch phát triển chuỗi, mở nhiều điểm trong tương lai không. Từ đó, bạn mới chọn được tổ hợp mã ngành hợp lý (ví dụ: mã ngành dịch vụ đồ uống cho cafe là chính, kết hợp mã ngành nhà hàng nếu phục vụ thêm món ăn, và mã bán lẻ thực phẩm nếu bán sản phẩm đóng gói mang về). Lựa chọn mã ngành linh hoạt nhưng bám sát mô hình thực tế sẽ giúp hoạt động của quán cafe luôn nằm trong “vùng an toàn pháp lý” và dễ mở rộng khi kinh doanh phát triển.
Tham khảo: Sai lầm thường gặp khi đăng ký kinh doanh quán cafe
Quán cafe truyền thống, cafe sân vườn, cafe take away
Đối với quán cafe truyền thống, cafe sân vườn hoặc cafe take away, hoạt động chủ đạo vẫn là pha chế và phục vụ đồ uống: cafe, trà, nước ép đơn giản, đôi khi có thêm vài loại bánh ngọt hoặc snack đóng gói. Với mô hình này, mã ngành trung tâm là dịch vụ đồ uống. Thông thường, chỉ cần đăng ký mã ngành dịch vụ đồ uống (phục vụ đồ uống tại chỗ và mang đi) là đã bao quát được hoạt động của quán.
Tuy nhiên, nếu quán có phục vụ thêm món ăn nóng, đồ ăn mặn (mì, cơm, đồ chiên…) với tần suất thường xuyên, bạn nên cân nhắc bổ sung thêm mã ngành nhà hàng, dịch vụ ăn uống để hồ sơ pháp lý phù hợp hơn với thực tế. Ngược lại, trường hợp quán chủ yếu bán cafe, trà, đồ uống, bánh ngọt đơn giản, không tổ chức bếp ăn riêng, không phục vụ thực đơn phong phú như nhà hàng, thì chỉ cần mã ngành dịch vụ đồ uống là đủ.
Nói cách khác:
- Chỉ cần mã ngành dịch vụ đồ uống: quán tập trung vào cafe, nước uống, bánh ngọt nhẹ, không có bếp nấu ăn quy mô.
- Nên thêm mã ngành nhà hàng: nếu quán kết hợp phục vụ bữa ăn, món mặn, món nóng thường xuyên, thực đơn đa dạng như một nhà hàng nhỏ.
Cafe kết hợp đồ ăn nhanh, đồ ăn vặt, bánh ngọt tại chỗ
Với mô hình cafe kết hợp đồ ăn nhanh, đồ ăn vặt, bánh ngọt tại chỗ, phạm vi hoạt động đã vượt ra ngoài việc chỉ phục vụ đồ uống. Khách đến quán không chỉ uống cafe mà còn ăn hamburger, khoai tây chiên, gà rán, pizza nhỏ, mì ý, bánh mặn – ngọt, các loại snack chế biến nóng. Trong trường hợp này, doanh nghiệp nên cân nhắc kết hợp mã ngành dịch vụ đồ uống với mã ngành nhà hàng, dịch vụ ăn uống và bán lẻ thực phẩm.
Gợi ý:
- Mã ngành dịch vụ đồ uống (thường tương ứng nhóm 5630) để ghi nhận hoạt động quán cafe, phục vụ đồ uống tại chỗ và mang đi.
- Kết hợp với mã ngành nhà hàng, dịch vụ ăn uống (thường tương ứng nhóm 5610) nếu quán có bếp, có chế biến đồ ăn nhanh, phục vụ món nóng, món mặn cho khách dùng tại chỗ hoặc mang đi.
- Bổ sung thêm mã ngành bán lẻ thực phẩm trong cửa hàng nếu quán bán bánh đóng gói, cà phê bột, cà phê rang xay, trà đóng gói, snack, sản phẩm đóng chai để khách mua mang về như một hình thức “shop trong quán”.
Việc kết hợp mã ngành 5630 với 5610 và nhóm bán lẻ thực phẩm giúp hồ sơ đăng ký kinh doanh phản ánh đúng mô hình “cafe – đồ ăn nhanh – bán lẻ sản phẩm” đang hoạt động, tạo thuận lợi khi xin giấy phép ATTP và khi cơ quan quản lý kiểm tra thực tế.
Cafe – trà sữa – nước ép – sinh tố trong cùng một cơ sở
Mô hình cafe – trà sữa – nước ép – sinh tố trong cùng một quán hiện rất phổ biến, nhất là tại khu vực gần trường học, văn phòng, khu dân cư trẻ. Về bản chất, đây vẫn là mô hình dịch vụ đồ uống, nhưng menu đa dạng hơn, kết hợp đồ uống cafe truyền thống với các loại trà sữa, topping, nước ép trái cây, smoothie, sinh tố, yogurt… Nếu quán chỉ phục vụ đồ uống, không có bếp ăn riêng, không chế biến món ăn nóng phức tạp, thì mã ngành dịch vụ đồ uống là hạt nhân và thường đã đủ bao quát.
Trường hợp quán mở rộng thêm bánh ngọt, bánh lạnh, món tráng miệng chế biến tại chỗ, bạn có thể bổ sung thêm một số mã ngành liên quan đến dịch vụ ăn uống hoặc bán lẻ thực phẩm tùy mức độ. Điều quan trọng là mô tả ngành nghề rõ ràng trong hồ sơ: kinh doanh đồ uống cafe, trà sữa, nước ép, sinh tố, bánh ngọt… để khi xin giấy phép ATTP, cơ quan thẩm định hiểu đúng phạm vi kinh doanh của cơ sở.
Mô hình chuỗi quán cafe, nhượng quyền thương hiệu và yêu cầu về mã ngành
Đối với chuỗi quán cafe, mô hình nhượng quyền thương hiệu, doanh nghiệp thường đăng ký loại hình công ty (TNHH hoặc cổ phần) và sử dụng mã ngành dịch vụ đồ uống, nhà hàng, dịch vụ ăn uống làm nền tảng, kết hợp thêm các mã ngành phụ như: tư vấn quản lý, nhượng quyền thương mại, bán lẻ thực phẩm, quảng cáo… tùy chiến lược. Mã ngành không chỉ phục vụ một quán mà phải đủ rộng để bao trùm hoạt động quản lý chuỗi, cung cấp dịch vụ đào tạo, chuyển giao công thức, thiết kế – vận hành hệ thống. Khi lựa chọn mã ngành, nên tính đến kế hoạch mở rộng 3–5 năm, tránh phải thay đổi ngành nghề nhiều lần khi thương hiệu phát triển.
Hướng dẫn ghi mã ngành trong hồ sơ đăng ký kinh doanh quán cafe
Cách ghi mã ngành trong Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp (công ty TNHH, cổ phần)
Khi thành lập công ty TNHH hoặc công ty cổ phần kinh doanh quán cafe, bạn phải ghi mã ngành cấp 4 theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam trong Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp. Phần này thường có bảng “Ngành, nghề kinh doanh” gồm 3 cột: STT – Mã ngành – Tên ngành.
Với quán cafe, mã ngành trọng tâm thường là:
- 5630 – Dịch vụ phục vụ đồ uống
- Diễn giải có thể ghi: “Dịch vụ phục vụ đồ uống: quán cafe, nước ép, sinh tố, trà sữa, đồ uống không cồn tại chỗ và mang đi”.
Nếu công ty có phục vụ đồ ăn nhẹ, món ăn kèm, hoặc vận hành mô hình cafe kết hợp nhà hàng, nên đăng ký thêm:
- 5610 – Nhà hàng và các dịch vụ ăn uống phục vụ lưu động
- Diễn giải: “Nhà hàng, dịch vụ ăn uống tại chỗ: phục vụ đồ ăn nhanh, thức ăn kèm tại quán cafe”.
Cách ghi ngành nghề khi đăng ký hộ kinh doanh cá thể quán cafe
Khi đăng ký hộ kinh doanh cá thể quán cafe, tại nhiều địa phương (Hà Nội, Hà Nam, Hải Dương…) cơ quan đăng ký kinh doanh không bắt buộc ghi mã ngành số, mà yêu cầu ghi tên ngành nghề cụ thể trong Giấy đề nghị. Tuy nhiên, bạn vẫn nên tham chiếu theo nhóm ngành chính để nội dung phù hợp với “dịch vụ đồ uống”.
Trường hợp quán chủ yếu bán cafe, trà, nước ép, sinh tố, không phục vụ đồ ăn chính, bạn có thể ghi:
Ngành nghề kinh doanh: Dịch vụ đồ uống (quán cafe, sinh tố, nước ép, trà sữa).
Khi quán vừa bán đồ uống, vừa có đồ ăn nhanh, thức ăn kèm (mì, cơm, đồ ăn trưa…), tốt nhất là ghi cả dịch vụ đồ uống và dịch vụ ăn uống để phù hợp với thực tế:
Ngành nghề kinh doanh: Dịch vụ đồ uống, dịch vụ ăn uống tại chỗ (quán cafe, đồ ăn nhanh, thức ăn kèm).
Nếu địa phương yêu cầu ghi theo mã, bạn có thể đề nghị cán bộ hướng dẫn tham chiếu mã tương ứng với dịch vụ phục vụ đồ uống. Việc ghi đúng và đủ nội dung ngành nghề giúp tránh rủi ro khi cơ quan quản lý kiểm tra, hoặc khi cần xin thêm các giấy phép VSATTP, PCCC, an ninh trật tự cho quán cafe.
Thủ tục bổ sung, thay đổi mã ngành khi mở rộng loại hình đồ uống
Trong quá trình kinh doanh, rất nhiều quán cafe mở rộng thêm trà sữa, bánh ngọt, đồ ăn nhanh, bán cà phê rang xay, bán online…. Khi mô hình thực tế thay đổi so với ngành nghề đã đăng ký, bạn nên bổ sung, thay đổi mã ngành/ ngành nghề để hồ sơ pháp lý luôn “đi cùng” hoạt động kinh doanh.
Đối với doanh nghiệp, thủ tục gồm: Thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp (bổ sung ngành nghề) kèm danh sách mã ngành mới, nộp tại Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở KH&ĐT. Sau khi được chấp thuận, doanh nghiệp cập nhật lại danh mục ngành nghề trên cổng thông tin.
Đối với hộ kinh doanh quán cafe, bạn nộp Thông báo thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh tại bộ phận một cửa UBND quận/huyện, bổ sung thêm “dịch vụ ăn uống”, “bán lẻ đồ uống, thực phẩm…” tùy mô hình. Chủ động cập nhật ngành nghề giúp quán cafe hạn chế rủi ro pháp lý khi bị kiểm tra, thanh tra.
Những lỗi thường gặp khi chọn mã ngành quán cafe và cách khắc phục
Khi làm hồ sơ đăng ký kinh doanh, rất nhiều chủ quán tập trung vào tên quán, địa chỉ, vốn, loại hình mà xem nhẹ phần mã ngành kinh doanh, coi đó chỉ là vài dòng “mã số cho đủ”. Thực tế, chọn mã ngành quán cafe sai hoặc thiếu là nguyên nhân khiến hồ sơ bị trả lại, phải chỉnh sửa nhiều lần, thậm chí gây rủi ro khi cơ quan chức năng kiểm tra hoạt động thực tế của quán.
Lỗi phổ biến đầu tiên là chọn sai mã ngành hoặc mô tả ngành nghề không đúng bản chất quán cafe. Nhiều hồ sơ chỉ ghi “bán lẻ hàng hóa”, “dịch vụ khác” mà không thể hiện rõ là dịch vụ đồ uống, quán cafe, giải khát. Khi đó, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ yêu cầu sửa lại cho phù hợp với Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (VSIC). Nếu chủ quán không hiểu rõ, hồ sơ sẽ bị vòng đi vòng lại vì lỗi ghi sai nội dung hoạt động so với mã, hồ sơ phải chỉnh sửa nhiều lần.
Lỗi thứ hai là quên đăng ký mã ngành bổ trợ cho hoạt động bán kèm đồ ăn, sản phẩm đóng gói như bánh ngọt, snack, đồ ăn nhanh, cà phê rang xay đóng gói, ly giữ nhiệt, quà tặng… Trong khi trên thực tế, đây là nguồn doanh thu không nhỏ của nhiều quán. Khi cơ quan chức năng kiểm tra hoạt động thực tế, nếu thấy quán vừa phục vụ đồ uống, vừa bán thêm thực phẩm, hàng hóa mà ngành nghề đăng ký chỉ ghi dịch vụ đồ uống, bạn có thể bị nhắc nhở, yêu cầu bổ sung, thậm chí xử phạt nếu có dấu hiệu kinh doanh không đúng ngành nghề.
Lỗi thứ ba là không cập nhật mã ngành khi thay đổi mô hình quán cafe, mở thêm dịch vụ mới như cafe kết hợp coworking, tổ chức sự kiện nhỏ, bán online, giao đồ uống qua app, bán cà phê hạt, nhượng quyền thương hiệu… Mô hình thực tế đã “vượt xa” ngành nghề đăng ký ban đầu nhưng chủ quán vẫn để nguyên giấy phép, không bổ sung ngành nghề. Điều này khiến việc làm việc với ngân hàng, đối tác, sàn thương mại, đơn vị giao hàng… gặp khó, đồng thời tạo khoảng trống rủi ro khi cơ quan nhà nước rà soát hồ sơ.
Cách khắc phục là: ngay từ đầu, hãy nghiên cứu kỹ mã ngành trong VSIC, mô tả đúng và đủ dịch vụ quán cafe đang và sẽ cung cấp; nếu mô hình có thay đổi, mở rộng, hãy kịp thời làm thủ tục bổ sung, cập nhật mã ngành, tránh để “giấy tờ một đằng, kinh doanh một nẻo”.
Chọn sai mã ngành khiến hồ sơ đăng ký kinh doanh bị trả lại
Một trong những lỗi “khó chịu” nhất khi làm hồ sơ là chọn sai mã ngành khiến hồ sơ đăng ký kinh doanh bị trả lại. Tình huống thường gặp là chủ quán chỉ ghi chung chung: “thương mại dịch vụ”, “bán lẻ hàng hóa”, “dịch vụ khác”… mà không ghi rõ dịch vụ đồ uống, quán cafe, giải khát theo đúng nhóm ngành dịch vụ ăn uống. Khi cơ quan đăng ký kinh doanh đối chiếu với Hệ thống ngành kinh tế, họ phát hiện lỗi ghi sai nội dung hoạt động so với mã, nên yêu cầu sửa cho khớp.
Nếu bạn không quen thuật ngữ mã ngành, việc chỉnh sửa có thể kéo dài 2–3 lần, mỗi lần thêm vài ngày làm việc, khiến kế hoạch khai trương bị chậm. Cách tốt nhất là: tham khảo trước danh mục mã ngành, hỏi trực tiếp bộ phận một cửa hoặc đơn vị tư vấn để được hướng dẫn chọn đúng mã ngành dịch vụ đồ uống/quán cafe ngay từ đầu, tránh vòng vèo hồ sơ.
Quên đăng ký mã ngành bổ trợ cho hoạt động bán kèm đồ ăn, sản phẩm đóng gói
Rất nhiều quán cafe ngoài đồ uống còn bán thêm bánh ngọt, snack, đồ ăn nhanh, cà phê rang xay đóng gói, đồ lưu niệm, ly tách… nhưng khi đăng ký kinh doanh lại chỉ ghi mỗi dịch vụ đồ uống/quán cafe. Việc quên đăng ký mã ngành bổ trợ cho hoạt động bán kèm đồ ăn, sản phẩm đóng gói khiến ngành nghề trên giấy phép không phản ánh đúng hoạt động thực tế.
Rủi ro xảy ra khi cơ quan chức năng kiểm tra hoạt động thực tế, thấy quán bày bán nhiều loại hàng hóa, thực phẩm nhưng ngành nghề đăng ký quá hẹp. Khi đó, bạn có thể bị yêu cầu giải trình, bổ sung ngành nghề, thậm chí xử phạt nếu bị coi là kinh doanh không đúng ngành. Để tránh, ngay từ đầu hãy liệt kê tất cả dịch vụ và sản phẩm mà quán dự định kinh doanh, đối chiếu với mã ngành tương ứng và đăng ký đủ nhóm: dịch vụ đồ uống, dịch vụ ăn uống, bán lẻ thực phẩm/đồ uống đóng gói…
Không cập nhật mã ngành khi thay đổi mô hình quán cafe, mở thêm dịch vụ mới
Ban đầu, nhiều quán chỉ là quán cafe nhỏ phục vụ tại chỗ, nhưng sau một thời gian, mô hình có thể phát triển thành: cafe kết hợp coworking, không gian sự kiện, dạy workshop pha chế, bán cà phê hạt, nhượng quyền, giao đồ uống online… Tuy nhiên, trên giấy phép, ngành nghề vẫn giữ nguyên như ngày đầu, không hề bổ sung. Đây là lỗi không cập nhật mã ngành khi thay đổi mô hình quán cafe, mở thêm dịch vụ mới.
Hậu quả là khi làm việc với ngân hàng, đối tác, sàn thương mại điện tử, app giao hàng, họ đối chiếu hồ sơ pháp lý và nhận thấy ngành nghề không phù hợp, dễ từ chối hợp tác. Khi cơ quan chức năng kiểm tra, bạn cũng khó giải trình vì “giấy tờ một kiểu, kinh doanh một kiểu”. Giải pháp là: mỗi khi quán mở thêm dịch vụ mới mang tính lâu dài, hãy rà soát lại mã ngành; nếu thấy chưa có, nên làm thủ tục bổ sung ngành nghề sớm để an toàn pháp lý.
Kinh nghiệm thực tế và khuyến nghị khi đăng ký mã ngành quán cafe
Trong thực tế, rất nhiều chủ quán chỉ nghĩ đơn giản “mở quán cafe thì cứ ghi dịch vụ đồ uống là xong”, nhưng khi đi sâu vào hồ sơ đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế, xin giấy phép an toàn thực phẩm, PCCC… mới thấy việc chọn đúng và đủ phạm vi ngành nghề quan trọng như thế nào. Nếu ngay từ đầu bạn xác định mơ hồ, chỉ ghi ngành chung chung, sau này khi muốn mở rộng thêm dịch vụ (bán bánh ngọt, đồ ăn nhẹ, tổ chức sự kiện nho nhỏ, cho thuê không gian làm workshop…) lại phải làm thủ tục bổ sung ngành nghề, điều chỉnh hồ sơ, tốn thêm thời gian và chi phí.
Kinh nghiệm của nhiều chủ quán ở các địa phương cho thấy: trước khi đặt bút ký vào hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp, nên dành ít nhất một buổi nghiêm túc lập kế hoạch kinh doanh, liệt kê tất cả các loại đồ uống, đồ ăn, dịch vụ dự kiến cung cấp trong 6–12 tháng đầu và những thứ có thể mở rộng trong tương lai. Từ đó, bạn đối chiếu với danh mục ngành nghề để chọn cách mô tả phù hợp, không quá bó hẹp mà cũng không “ôm” những ngành không dùng đến.
Bên cạnh đó, việc nhờ đơn vị tư vấn pháp lý – kế toán hỗ trợ rà soát ngành nghề ngay từ đầu cũng giúp giảm rủi ro bị cơ quan đăng ký kinh doanh yêu cầu sửa lại ngành, hoặc bị cơ quan thuế “hiểu sai” quy mô hoạt động. Nhất là ở các thành phố, thị xã đang siết chặt quản lý dịch vụ ăn uống, có một “bản thiết kế ngành nghề” rõ ràng ngay từ đầu là lợi thế lớn cho quán cafe.
Chuẩn bị kế hoạch kinh doanh để xác định đúng phạm vi ngành nghề
Trước khi đăng ký mã ngành quán cafe, bước quan trọng nhất là chuẩn bị kế hoạch kinh doanh càng cụ thể càng tốt. Bạn hãy ngồi xuống và liệt kê chi tiết:
- Các loại đồ uống: cafe phin, cafe máy, trà sữa, trà trái cây, nước ép, sinh tố, soda, đồ uống đóng chai…
- Các loại đồ ăn kèm: bánh ngọt, bánh mặn, snack, đồ ăn sáng đơn giản, đồ ăn vặt.
- Các dịch vụ khác: cho thuê không gian tổ chức sinh nhật nhỏ, workshop, họp nhóm, bán thêm sản phẩm đóng gói mang về (cafe rang xay, trà, syrup…), bán online qua app giao đồ ăn.
Từ bản liệt kê này, bạn sẽ thấy phạm vi thực sự của quán không chỉ là “bán cafe” mà là cả một tổ hợp dịch vụ đồ uống – ăn nhẹ – không gian trải nghiệm. Nhờ đó, khi mô tả ngành nghề trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp, bạn sẽ chọn được cách ghi vừa đúng bản chất, vừa không bó hẹp khả năng mở rộng sau này.
Ví dụ: nếu có kế hoạch bán cả bánh ngọt tự làm, bạn cần chuẩn bị trước câu chuyện an toàn thực phẩm và mô tả ngành nghề theo hướng “dịch vụ ăn uống, đồ uống”. Nếu có định hướng phát triển thành thương hiệu chuỗi, bạn nên cân nhắc ngay từ đầu việc dùng doanh nghiệp để dễ mở rộng thêm ngành thương mại, bán lẻ cafe rang xay, sản phẩm đóng gói…
Nên nhờ đơn vị tư vấn pháp lý – kế toán hỗ trợ từ đầu
Nhiều chủ quán sau khi tự nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh mới nhận ra: ghi sai hoặc ghi thiếu ngành nghề không bị “phạt” ngay, nhưng tạo rắc rối rất lớn về sau khi xin giấy phép con hoặc làm việc với thuế. Chính vì vậy, việc nhờ đơn vị tư vấn pháp lý – kế toán hỗ trợ ngay từ đầu là một khoản đầu tư đáng giá, đặc biệt nếu bạn chưa quen với hệ thống mã ngành và thủ tục đăng ký.
Đơn vị tư vấn sẽ giúp bạn:
- Phân tích mô hình quán cafe, quy mô, loại sản phẩm – dịch vụ dự kiến cung cấp để đề xuất danh mục ngành nghề phù hợp.
- Gợi ý nên chọn hộ kinh doanh hay doanh nghiệp, đồng thời tối ưu nhóm ngành cho khả năng mở rộng trong tương lai (mở thêm chi nhánh, bán online, bán sản phẩm đóng gói…).
- Rà soát hồ sơ để tránh ghi sai, ghi thiếu hoặc mô tả ngành nghề không khớp với hệ thống mã ngành, giúp hồ sơ dễ được chấp thuận.
- Tư vấn thêm về thuế, kế toán, hóa đơn, để cơ quan thuế hiểu đúng ngành nghề và quy mô, hạn chế nguy cơ bị ấn định doanh thu, ấn định thuế quá cao.
Nhờ đó, bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian, tránh chạy đi chạy lại bổ sung hồ sơ, đồng thời giảm rủi ro pháp lý khi phát triển quán cafe trong dài hạn.
Mã ngành nghề kinh doanh cho quán cafe và dịch vụ đồ uống không chỉ là vài con số trên giấy tờ mà là căn cứ pháp lý quan trọng trong suốt quá trình hoạt động của quán. Chọn đúng và đủ mã ngành ngay từ đầu giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí và hạn chế rủi ro bị cơ quan chức năng yêu cầu điều chỉnh hồ sơ sau này. Khi mô hình kinh doanh thay đổi, việc hiểu rõ mã ngành cũng giúp bạn chủ động bổ sung, mở rộng ngành nghề mà không bị động. Nếu chưa tự tin, bạn nên tham khảo ý kiến đơn vị tư vấn pháp lý – kế toán để được rà soát nhu cầu kinh doanh và chọn mã ngành phù hợp nhất. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hình dung rõ hơn về mã ngành quán cafe và sẵn sàng chuẩn bị hồ sơ đăng ký kinh doanh đúng quy định.
